Giá trị dinh dưỡng Hạt điều Bình Phước Việt Nam

1. Cây điều có nguồn gốc từ Braxin, sau đó được người Bồ Đào Nha đưa tới Tây Phi, Đông Phi và Ấn Độ vào thế kỷ thứ XV-XVI. Đến nay cây điều có vị trí quan trọng trên thị trường nông sản của một số quốc gia vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới ở châu Phi, Ấn Độ, Đông Nam Á và khu vực Thái Bình Dương. Từ một loại cây hoang dã trồng để chống xói mòn đất, cây điều đã trở thành cây trồng thương mại để lấy nhân và dầu vỏ. Kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, mức độ tiêu thụ hạt điều trên thế giới tăng mạnh và hạt điều đã nhanh chóng trở thành hạt tráng miệng quan trọng nhất của thế giới chỉ sau hạt hạnh nhân. Nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh giá trị dinh dưỡng của hạt điều không chỉ là cung cấp năng lượng, các chất dinh dưỡng thông thường mà còn có thể hỗ trợ phòng ngừa một số bệnh lý, nâng cao sức khỏe.

Ở Việt Nam, cây điều được trồng ở bốn vùng sinh thái nông nghiệp: Ðông Nam Bộ, Tây Nguyên, duyên hải Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có hai khu vực chủ lực là Bình Phước và Đồng Nai.

Hạt điều là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Thành phần dinh dưỡng chính của hạt điều bao gồm protein, lipid, carbohydrate, nhiều chất khoáng quan trọng như phospho, magie, calcium, kali, sắt… Hạt điều giàu năng lượng hơn hẳn các thực phẩm khác như ngũ cốc, thịt cá. Tính trên 100g thực phẩm ăn được, hạt điều cung cấp 550 - 600 kcal, trong khi ngũ cốc chỉ cung cấp 300 - 350 kcal, nhóm thịt cung cấp 150 - 200 kcal. Hạt điều là nguồn thực phẩm có nguồn gốc thực vật nhưng đặc biệt giàu chất béo và chất đạm. Hàm lượng chất đạm trong hạt điều tương đương với lượng đạm trong thịt, cá (chiếm 18 - 20% khối lượng). Chất béo trong hạt điều hầu hết là các acid béo chưa bão hòa, không chứa cholesterol. Với đặc điểm trên, hạt điều không chỉ để ăn “chơi”, “tráng miệng” mà hoàn toàn có nhiều lợi ích với sức khỏe, có thể là nguồn nguyên liệu lý tưởng trong việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm dành cho các đối tượng có nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt như trẻ em đang  lớn, phụ nữ mang thai và cho con bú, người cần phục hồi sức khỏe sau khi bị bệnh…. 

2. Kết quả nghiên cứu về thành phần dinh dưỡng của hạt điều Bình Phước, do Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM tiến hành vào năm 2014 cho thấy giá trị dinh dưỡng của hạt điều Bình Phước có sự đồng nhất đối với các mẫu hạt điều được khảo sát và thành phần dinh dưỡng đạt giá trị tương đồng với kết quả phân tích mẫu điều do Hội đồng Hạt thế giới khảo sát. Hạt điều Bình Phước cung cấp năng lượng 594 kcal, chất đạm 19.58%, chất béo 45.25% và chất bột đường 27.18%. Chất đạm và chất béo trong hạt điều Bình Phước có xu hướng thấp hơn so với giá trị trung bình của hạt điều trên thế giới trong khi hàm lượng carbohydrate cao hơn. Có thể do hàm lượng carbohydrate cao và lượng béo thấp hơn nên nhân điều Việt Nam có vị ngọt và giòn và thơm hơn theo như nhận xét của người tiêu dùng và nhiều nhà sản xuất điều trên thế giới.

Chất béo trong hạt điều Bình Phước cung cấp 68.5% tổng năng lượng, trong đó trên 80% là các chất béo chưa bão hòa, trong đó acid béo 1 nối đôi Oleic, chiếm 60.7% và axít béo không bão hòa đa nối đôi chiếm 19.4%. Các acid béo không bão hòa 1 nối đôi có tác dụng làm giảm lượng cholesterol có trọng lượng phân tử thấp - LDL cholesterol (là loại cholesterol không tốt cho sức khỏe) mà không làm giảm cholesterol có trọng lượng phân tử cao - HDL cholesterol (là loại cholesterol tốt cho sức khỏe). Acid Oleic thường được các nhà dinh dưỡng khuyến nghị sử dụng thay thế cho các chất béo bão hòa trong khẩu phần ăn của người bệnh có rối lọan mỡ máu, bệnh tim mạch. Đối với người bệnh đái tháo đường kèm theo triglyceride máu cao dai dẳng cũng được khuyến nghị lựa chọn năng lượng cung cấp từ acid béo không bão hòa 1 nối đôi thay cho từ nguồn bột đường. Vì vậy, hạt điều có thể sử dụng làm thực phẩm cho bệnh nhân đái tháo đường hay bệnh tim mạch. Hạt điều còn có các acid béo không bão hòa nhiều nối đôi linoleic và linolenic. Đây là các acid béo rất cần thiết cho cơ thể, chúng tham gia vào cấu trúc và chức năng của tế bào, tham gia vào các hoạt động chuyển hóa, miễn dịch và điều hòa hệ thần kinh của cơ thể.

Hầu hết các thực phẩm có nguồn gốc thực vật không chứa các acid amin thiết yếu nhưng hạt điều chứa đầy đủ các acid amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Các acid amin tham gia vào quá trình hình thành và tái tạo các tế bào cơ thể. Hàm lượng các acid amin thiết yếu/1g protein trong điều đạt > 50% - 200% so với nhu cầu khuyến nghị cho người trưởng thành..

Hạt điều Bình Phước giàu chất khoáng có lợi cho sức khỏe: hàm lượng các chất khoáng tốt cho hệ xương như phospho, magie, calci trong hạt điều thậm chí cao hơn nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc động vật. Hàm lượng natri trong hạt điều rất thấp, trong khi kali khá cao. Theo Tổ chức Y tế thế giới, chế độ ăn ít natri và nhiều kali rất có lợi trong phòng ngừa tăng huyết áp. Hạt điều có hàm lượng sắt khá cao. Sắt là khoáng chất có vai trò quan trọng trong tạo máu, nâng sức đề kháng, vận chuyển oxy đi nuôi cơ thể.

3. Nghiên cứu do Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM cho thấy chỉ số đường huyết của nhân điều Bình Phước chỉ 9.5 % so với glucose, thuộc mức rất thấp. Sau khi ăn nhân điều Bình Phước, đường huyết hầu như không gia tăng trong vòng 120 phút. Hiện nay tỷ lệ đái tháo đường và các bệnh mãn tính không lây ngày càng gia tăng trên toàn thế giới. Các thực phẩm có tác dụng làm chậm mức gia tăng đường huyết sau ăn thường được ưu tiên lựa chọn để xây dựng chế độ ăn lành mạnh.

Một nghiên cứu lớn trên 84.000 phụ nữ cho thấy những người ăn 28g hạt điều và các loại hạt khác từ 5 lần trở lên trong một tuần đã giảm được 27% nguy cơ mắc tăng huyết áp.

Một nghiên cứu kéo dài 15 năm trên những người Australia trẻ tuổi cho thấy, những người thường xuyên ăn hạt điều và các loại hạt khác giảm được 15% nguy cơ mắc đái tháo đường.

Với đặc điểm giàu năng lượng, giàu chất đạm quí, giàu chất béo không bão hòa và có chỉ số đường huyết thấp, hạt điều không chỉ là thực phẩm bổ sung, phối hợp với các thực phẩm khác để xây dựng thực đơn, chế biến món ăn cho người có nhu cầu dinh dưỡng, người mắc bệnh đái tháo đường mà còn hứa hẹn là nguồn nguyên liệu cung cấp chất đạm, các chất béo có lợi cho sức khỏe trong việc nghiên cứu và phát triển các thực phẩm chức năng góp phần vào việc phòng ngừa các bệnh tim mạch, suy dinh dưỡng và phục hồi sức khỏe cho người bệnh.

Tài liệu tham khảo

1. http://www.fao.org/docrep/005/ac451e/ ac451e0b.htm. Cashew nut nutritional aspects. FAO Corporate Document Repository

2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (2011). Số liệu thống kê ngành Nông nghiệp và phát triển nông nghiệp 2001 - 2010. NXB nông Nghiệp. Tập 1. Tr. 218 - 225

3. Internatinal Nut&driedFruit. Global Cashew Council. 2013 Annual Report of Activities.

4. Bộ Y tế. Viện Dinh dưỡng. Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam. Nhà xuất bản Y học. Hà nội, 2007.

5. WHO (2002). Protein and Amino Acid Requirements in Human. WHO/FAO/UNU Expert Consultation. WHO Technical Report Series -935, P.150

6. Douglas C. Heimburger, Roland L. Weinsier (1997). Handbook of Clinical Nutrition. Mooby. Third Edition. Tr.382-383

7. National Institutes of Health (2002). Detection. Evaluation and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult TreatmentPanel III). Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP). NIH Publication. Tr 131

8. Jang R, et all. Nut and peanut butter consumption and risk of type 2 diabetes in women. JAMA 2002;288 (20):2554-2560

9. Comment Parker ED. Nut consumption and risk of type 2 diabetes. JAMA 2003;290 (1):38-9

10. Steffen LM et all. Association of plant food, dairy product and meat intakes with 15-y incidence of elevated blood pressor in young black and white adults: the Corronary Artery Risk Development in Young Adult (CARDIA) Study. Am J Clin Nutr.2005;82(6):1169-77