Nhà Nước Nghiên Cứu Cho Phép Mua Bán Điện Mặt Trời Mái Nhà Tự Dùng: Hướng Đi Bền Vững Cho Năng Lượng Tái Tạo

Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu, điện mặt trời mái nhà đang dần trở thành một giải pháp không thể thiếu tại Việt Nam, đặc biệt là trong các khu công nghiệp và chế xuất. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương nghiên cứu việc cho phép giao dịch, mua bán điện mặt trời mái nhà tự dùng, một bước đi nhằm khuyến khích doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào việc sản xuất và sử dụng năng lượng sạch.

Điện mặt trời mái nhà đã có bước phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong những năm gần đây. Theo số liệu của EVN, tính đến năm 2023, cả nước đã có hơn 103.000 dự án điện mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt đạt hơn 9.500 MW. Tuy nhiên, hiện nay các quy định pháp lý vẫn còn hạn chế đối với việc mua bán điện giữa các cá nhân và doanh nghiệp, đặc biệt là trong các khu công nghiệp – nơi mà nhu cầu sử dụng điện lớn và khả năng tự sản xuất điện từ mái nhà rất cao.

Một đề xuất quan trọng đã được đưa ra bởi TS. Cao Anh Tuấn, chuyên gia độc lập về thị trường điện. Theo đề xuất này, các doanh nghiệp có thể hợp tác với bên thứ ba để đầu tư hệ thống điện mặt trời trên mái nhà. Hệ thống này sẽ sản xuất điện và bán trực tiếp cho chính doanh nghiệp đó theo mô hình tự sản, tự tiêu. Điều này mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp trong việc giảm chi phí điện năng, đồng thời tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên năng lượng mặt trời.

Cụ thể, một số doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã bắt đầu thử nghiệm mô hình này. Tại Cảng Đồng Nai, hệ thống điện mặt trời mái nhà do Nami Solar đầu tư đã đi vào vận hành từ năm 2021, giúp doanh nghiệp giảm được đáng kể chi phí điện năng. Hệ thống này không chỉ cung cấp điện sạch mà còn tạo ra nguồn thu bổ sung khi bán phần điện dư thừa lên lưới. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của mô hình mua bán điện mặt trời tự dùng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, những rào cản pháp lý hiện tại vẫn đang là thách thức lớn. Theo quy định hiện hành, điện mặt trời mái nhà chỉ có thể được bán cho các khách hàng sử dụng lớn, với lượng tiêu thụ bình quân từ 200.000 kWh/tháng trở lên. Điều này hạn chế khả năng mở rộng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc tận dụng điện mặt trời. Bộ Công Thương hiện đang xem xét việc mở rộng quy định này, nhằm cho phép các tổ chức và cá nhân trong cùng một khu công nghiệp, khu chế xuất có thể giao dịch điện với nhau, mà không cần thông qua hệ thống lưới điện quốc gia.

Một trong những lợi ích rõ ràng của việc mua bán điện mặt trời mái nhà tự dùng là khả năng giảm áp lực cho lưới điện quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ điện đang tăng cao. Theo dự báo của Bộ Công Thương, đến năm 2030, nhu cầu điện tại Việt Nam sẽ tăng gần gấp đôi so với năm 2020. Điều này đòi hỏi phải có những giải pháp mới để đáp ứng nhu cầu điện năng, đồng thời đảm bảo tính bền vững về môi trường.